Ngày nay, đạp xe không chỉ là một phương tiện di chuyển mà còn trở thành một lối sống lành mạnh và bền vững. Với rất nhiều loại xe đạp và phụ kiện có sẵn trên thị trường, việc lựa chọn xe đạp phù hợp cho người mới bắt đầu có thể trở nên khó khăn. Hãy cùng ONWAYS khám phá những yếu tố quan trọng cần xem xét khi mua xe đạp và cung cấp hướng dẫn chi tiết để bạn có thể tự tin bắt đầu hành trình đạp xe của mình.
Những lợi ích của việc đạp xe
Cải thiện sức khỏe tim mạch: Đạp xe đều đặn giúp tăng cường hệ thống tim mạch, cải thiện tuần hoàn máu và giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.
Tăng cường sức mạnh cơ bắp: Đạp xe không chỉ làm việc cho đôi chân mà còn tác động lên nhiều nhóm cơ khác, giúp cơ thể trở nên săn chắc và mạnh mẽ hơn.
Giảm cân và duy trì vóc dáng: Đạp xe là một cách hiệu quả để đốt cháy calo, giúp giảm cân và duy trì vóc dáng lý tưởng.
Giảm căng thẳng và cải thiện tinh thần: Hoạt động thể chất như đạp xe giúp giải phóng endorphin, hormone tạo cảm giác hạnh phúc, giúp giảm căng thẳng và cải thiện tâm trạng.
Bảo vệ môi trường: Đạp xe là một phương tiện di chuyển thân thiện với môi trường, giảm lượng khí thải và tiếng ồn so với các phương tiện giao thông khác.
Tiết kiệm chi phí: So với việc sử dụng ô tô hoặc xe máy, đạp xe giúp bạn tiết kiệm chi phí xăng dầu và bảo dưỡng phương tiện.
Cải thiện sự linh hoạt và thăng bằng: Đạp xe giúp cải thiện sự linh hoạt của các khớp, tăng cường khả năng thăng bằng và phối hợp của cơ thể.
Khám phá và tận hưởng thiên nhiên: Đạp xe cho phép bạn khám phá những cảnh đẹp xung quanh, tận hưởng không gian thiên nhiên và có những khoảnh khắc thư giãn tuyệt vời.
Các loại xe đạp dành cho người mới bắt đầu
Road bike (Xe đạp đường)
Xe đạp đường được thiết kế nhẹ nhàng, với khung xe bằng nhôm hoặc carbon giúp tăng tốc dễ dàng. Tay lái cong uốn xuống giúp tạo thế lái khí động học, giảm sức cản của gió, phù hợp cho việc đạp thể dục, di chuyển thường ngày và đua xe. Lốp xe mỏng và trơn giúp xe lướt nhanh trên bề mặt đường nhựa.
Ưu điểm: Tốc độ cao, nhẹ nhàng, nhiều lựa chọn tay lái. Dễ dàng điều khiển trên đường bằng phẳng, tiết kiệm năng lượng khi đạp ở tốc độ cao.
Nhược điểm: Không phù hợp cho địa hình gồ ghề, dễ gây mỏi lưng với người mới bắt đầu nếu không quen với tư thế lái cong. Dễ bị xì lốp khi đi qua các đoạn đường có nhiều sỏi đá.
Mountain bike (Xe đạp leo núi)
Xe đạp leo núi có thiết kế chắc chắn với khung xe bằng thép hoặc nhôm, bánh xe lớn và rộng, có gai lốp bám đường tốt. Hệ thống phanh đĩa và giảm xóc mạnh mẽ giúp xe xử lý tốt các địa hình khó khăn như đồi núi, đường mòn, đá sỏi. Tay lái phẳng và rộng giúp người lái dễ dàng điều khiển và giữ thăng bằng trên những địa hình không đồng đều.
Ưu điểm: Chịu được địa hình gồ ghề, bám đường tốt, an toàn. Khả năng vượt địa hình mạnh mẽ và bền bỉ, phù hợp cho các hoạt động ngoài trời và khám phá thiên nhiên.
Nhược điểm: Nặng hơn so với các loại xe khác, không phù hợp cho việc di chuyển tốc độ cao trên đường bằng phẳng, đạp xe tốn năng lượng hơn trên đường nhựa.
Hybrid bike (Xe đạp kết hợp)
Xe đạp kết hợp giữa road bike và mountain bike, mang lại sự linh hoạt cao. Khung xe nhẹ, thiết kế bánh xe vừa phải không quá lớn hoặc quá nhỏ, lốp xe có độ dày trung bình giúp di chuyển dễ dàng trên cả đường nhựa và đường mòn. Tay lái phẳng và tư thế ngồi thẳng giúp người lái cảm thấy thoải mái khi di chuyển trong thời gian dài.
Ưu điểm: Linh hoạt, sử dụng được trên nhiều loại địa hình, thoải mái khi di chuyển lâu dài. Thích hợp cho cả việc di chuyển trong thành phố và các chuyến đi dã ngoại ngắn ngày.
Nhược điểm: Không chuyên dụng cho một loại địa hình cụ thể nào, không tối ưu hóa tốc độ như road bike hoặc khả năng vượt địa hình như mountain bike.
City bike (Xe đạp thành phố)
Xe đạp thành phố được thiết kế để di chuyển trong môi trường đô thị với tốc độ trung bình và sự thoải mái cao. Khung xe nhẹ, ghế ngồi mềm mại và yên xe rộng, tay lái thẳng hoặc cong nhẹ giúp người lái có tư thế ngồi thẳng lưng, tránh mỏi lưng. Thường được trang bị các phụ kiện như giỏ đựng đồ, giá đỡ, hệ thống chiếu sáng và chắn bùn.
Ưu điểm: Thoải mái, tiện dụng, dễ bảo dưỡng. Phù hợp cho việc di chuyển hàng ngày, đi làm, đi chợ hay dạo chơi trong thành phố.
Nhược điểm: Không phù hợp cho địa hình gồ ghề hoặc đua tốc độ cao. Trọng lượng có thể nặng hơn so với road bike.
Các bộ phận xe đạp
Một khi bạn chọn cho mình được một loại xe đạp dựa vào những thông tin trên, tiếp đó, bạn sẽ muốn xem xét đến số lượng của các bánh răng, kích thước bánh xe, bộ giảm xóc, phanh, chất liệu khung sườn và tay lái.
Bánh răng (Gears):
Có thể chiếc xe trước của bạn thuộc loại "xe có 10 tốc độ", sau đó bạn có thể ngạc nhiên khi biết chiếc xe đạp hằng ngày của mình có đến 18, 21, 24 hoặc thậm chí 27 tốc độ. Khi bạn để ý nhiều đến sự kết hợp của nhiều vòng quay thay đổi liên tục, rồi lip và đĩa nhiều như vậy có tác dụng như thế nào, thì mọi thứ sẽ trở nên phức tạp lắm.
Để hiểu đơn giản, điều quan trọng nhất là tùy vào mức độ tập luyện của bạn với địa hình mà bạn sẽ chọn hoặc trải nghiệm. Nếu địa hình có nhiều dốc, cầu, đồi lên lên xuống xuống, có nghĩa rằng bạn nên chọn nhiều lip và đĩa.
Nếu bạn là một tay đua xe đạp thích vận tốc hoặc bạn chỉ đi trên địa hình bằng phẳng như đường trải nhựa, thì không cần thiết để có quá nhiều sự thay đổi lip và đĩa. Xe bạn vì thế sẽ nhẹ hơn. Một số loại xe hybrid chỉ có 1 tốc độ, chúng được gọi là xe đơn tốc. Những chiếc xe đơn tốc này chỉ có 1 cơ chế bánh cho phép bạn lái như thể lái 1 chiếc xe tiêu chuẩn có nhiều bánh răng.
Kích cỡ bánh xe (Wheel Size):
700c: Đây là bánh xe kích thước tiêu chuẩn được tìm thấy trên hầu hết các xe đạp đua và xe đạp hybrid đa năng. Đừng lo lắng quá về kích cỡ bánh xe đua nếu tầm vóc của bạn không quá nhỏ đến mức khó tìm được chiếc xe phù hợp. Nếu không may nằm trong trường hợp này, hãy tìm chiếc xe có bánh nhỏ hơn 650c.
650c: Một số ít các xe đạp đường trường được thiết kế cho các bánh xe 650c. Nếu bạn thấp hơn 1m6 và khó tìm được xe phù hợp với loại bánh 700c, hãy thử chiếc 650c.
26in: Đây là kích thước chuẩn từ trước đến nay của một chiếc xe đạp địa hình thông thường, nhưng ngày nay, thông số đó đã có sự thay đổi hơn với sự xuất hiện của 27,5in và 29in.
27,5in (còn được gọi là 650b): Đây là kích thước được nhiều người mê xe đạp địa hình lựa chọn vì tiêu chuẩn ở giữa bánh 26in và 29in, nó vừa dễ dàng vượt qua các chướng ngại vật hơn bánh 26in nhưng cũng linh hoạt hơn so với bánh 29in.
29ers: Những chiếc xe có đặc trưng bánh 29in này sẽ hơi chậm khi tăng tốc, nhưng một khi bạn bắt đầu di chuyển đều thì vận tốc duy trì luôn luôn tốt, tốt hơn so với loại 26in. Phù hợp với các quãng lái dài vì chúng có thể tận dụng “đà” khi vận tốc cao và tạo lợi thế chọn góc tốt để vòng bánh xe lăn qua tốt những chướng ngại vật cao. Những chiếc xe sử dụng bánh 29in thường được dùng cho những chặng đua việt dã. Bánh 29in có thể có ở xe không sử dụng giảm xóc, có giảm xóc sau và xe giảm xóc toàn bộ.
24in: Xe đạp cho trẻ em thường sử dụng kích thước bánh xe này để phù hợp với chiều cao của các em. Loại bánh này ở xe đạp trẻ em thường là loại rẻ hơn so với xe đạp người lớn và các phụ tùng đi kèm cũng đơn giản hơn. Độ tuổi của trẻ em tầm khoảng 10-13 tuổi, nhưng ngoài ra cũng tùy thuộc vào chiều cao của các em. Các bạn có vóc người nhỏ có thể chọn loại 20in cho an toàn.
20in: Cũng phổ biến trên xe đạp địa hình, xe đạp gập và xe đạp trẻ em.
16in và 12in: Được dùng nhiều cho xe đạp trẻ em. Loại 16in thường có thêm bánh xe phụ và loại 12in thường dùng cho xe cân bằng cho trẻ em tập lái.
Bộ giảm xóc (Bike Suspension):
Giảm xóc toàn bộ (Full Suspension): Được tìm thấy trên các loại xe địa hình, giảm xóc toàn bộ là bộ đầy đủ giảm xóc trước và sau xe, thường xe đạp địa hình sẽ độc quyền có loại giảm xóc này. Để làm giảm đáng kể các lực tác động từ địa hình lên xe và người lái, ngoài ra còn tăng độ bám đường, giúp cho bạn an tâm hơn để tận hưởng sự thú vị mà xe địa hình mang lại.
Giảm xóc trước (Front Suspension): Chỉ có giảm xóc ở phía trước đầu xe, thường xe đạp địa hình và xe hybrid sẽ có có tính năng này. Chủ yếu là để thích nghi với những địa hình không quá khó, hoặc trên vỉa hè, đường phố đô thị. Bạn sẽ đỡ mất sức hơn nhưng vẫn an toàn với loại giảm xóc trước.
Không giảm xóc: Phần lớn các loại xe đua và xe hybrid không có giảm xóc vì những người chọn loại xe này hầu như thích tốc độ cao, nên nếu gắn thêm giảm xóc sẽ hạn chế tốc độ khi đạp. Hơn nữa, tốc độ cao thường đi ở đường trường, đường trải nhựa bằng phẳng, không quá xóc. Vì thế những chiếc xe racing hay touring sẽ chuộng không gắn thêm giảm xóc vì sự thích hợp, không phải tốn thời gian bảo trì thường xuyên cũng là một lợi thế.
Các loại phanh (Brake Type):
Phanh vành (Rim Brakes): Nhiều xe đua có trang bị phanh vành. Phanh vành có các miếng gắn vào đũa xe giúp hãm đũa xe lại khi phanh.
Lợi ích so với phanh đĩa: Rẻ hơn; dễ dàng thay thế khi mòn.
Bất lợi so với phanh đĩa: Dần dần bào mòn đũa xe nên sẽ cần thay thế bánh xe sau thời gian dài sử dụng; hiệu quả dừng tức thì kém hơn; kém hiệu quả trong điều kiện thời tiết ẩm hay đường bùn đất; đòi hỏi dùng sức nhiều hơn để phanh.
Phanh đĩa (Disk Brakes): Phanh đĩa có một chiếc đĩa bám vào trục quay của bánh. Phanh đĩa có 2 loại:
Phanh đĩa thủy lực: Cho phép phanh mạnh hơn với ít sức hơn. Phanh tự điều chỉnh khi má phanh mòn.
Phanh đĩa cơ học: Cần nhiều điều chỉnh tay hơn khi má phanh mòn.
Lợi ích so với phanh vành: Sử dụng tốt trong mọi điều kiện; giá thành thay thế khi trục quay mòn rẻ hơn thay cả bánh xe; hoạt động tốt trong điều kiện địa hình xấu; ít cần dùng sức hơn.
Bất lợi so với phanh vành: Khó tìm má phanh để thay hơn; phanh thủy lực đắt hơn.
Phanh càng sau (Coaster Brakes): Loại phanh này có nhiều trên xe đạp trẻ em, xe địa hình và xe cổ điển. Cơ chế phanh đặt trong trục sau và được điều khiển bằng cách đạp ngược lại về phía sau. “Càng sau” ở đây biểu thị người đạp có thể phanh mà không cần đạp thêm.
Lợi ích: Hoạt động tốt trong mọi điều kiện thời tiết; đòi hỏi bảo dưỡng ít hơn so với các loại phanh khác; phù hợp với người hạn chế về thể lực, như trẻ em.
Bất lợi: Không tương thích với loại xe dùng bộ tăng tốc sau; gây lật bàn chân, dễ trơn trượt khi đạp; có thể khó phanh từ đầu vì bạn không thể đạp ngược khi bắt đầu đạp.
Phanh trống (Drum Brakes): Phanh trống là loại tích hợp với trục bánh xe và hoạt động khi người đạp bóp cần phanh. Loại phanh này thường có ở xe cổ điển.
Lợi ích: Không bị thời tiết ảnh hưởng; ít cần bảo dưỡng.
Bất lợi: Khi phanh mòn, trục và bánh xe thường cần thay thế cùng; thường là loại phanh nặng nhất trong các loại.
Chất liệu khung xe (Bike Frame Materials):
Phần lớn các loại xe đạp đều có khung nhôm; tuy vậy, chất liệu sợi carbon và thép cũng khá phổ biến trong chế tạo khung xe đạp. Mỗi chất liệu đều có lợi và hại riêng, vì thế người dùng cần tự cân nhắc các yếu tố ưu tiên khi chọn mua xe.
Nhôm: Nhẹ, khỏe, cứng, giá thành cạnh tranh. Đôi lúc người dùng nhận xét rằng khung nhôm gây xóc khi lái trên đường xấu, tuy nhiên công nghệ chế tạo mới đã cải thiện mức độ hấp thụ xóc nhiều.
Thép: Nặng hơn nhưng lại khỏe hơn và cho cảm giác bớt xóc hơn nhôm, giúp người lái tận hưởng cảm giác êm ru khi lái đường xấu.
Sợi carbon: Nhẹ hơn nhôm và khỏe hơn thép nhưng lại là loại đắt nhất trong ba loại vật liệu. Lý do này khiến sợi carbon trở thành vật liệu tốt cho các dòng xe sang. Một số loại xe có thể chỉ có thêm phần giảm xóc và/hoặc cọc yên bằng sợi carbon thay vì cả khung xe nhằm giảm giá thành nhưng vẫn tận dụng được các ưu điểm của vật liệu nhẹ và khỏe này cho các bộ phận cần.
Chọn đúng kích cỡ xe
Dù cho bạn chọn loại xe nào thì cũng hãy nhớ chọn chiếc có kích thước phù hợp với bản thân. Xe đạp có nhiều kích cỡ khung và đây là điểm bạn nên lưu ý. Nhiều nhà sản xuất xe có bảng liệt kê kích cỡ xe trong đó liệt kê chiều cao của người dùng phù hợp với kích cỡ xe như thế nào. Thử lái xe cũng là một cách để thử xem xe có hợp với người lái không. Phần lớn các cửa hàng bán dụng cụ ngoài trời đều có khu vực thử đồ cho khách, thường là một góc nhỏ khu vực đậu xe.
Mẹo chọn xe đạp phù hợp
Xác định nhu cầu sử dụng: Xác định mục đích sử dụng xe đạp của bạn, như di chuyển trong thành phố, đạp xe đường dài hay leo núi, để chọn loại xe phù hợp.
Thử nghiệm xe đạp trước khi mua: Luôn thử nghiệm xe đạp trước khi mua để đảm bảo cảm giác thoải mái và an toàn.
Lựa chọn thương hiệu uy tín: Chọn mua xe từ các thương hiệu uy tín để đảm bảo chất lượng và dịch vụ hậu mãi.
Tìm kiếm đánh giá và phản hồi từ người dùng khác: Tham khảo đánh giá và phản hồi từ người dùng khác trên các diễn đàn và trang web để có cái nhìn toàn diện về sản phẩm.
Lựa chọn xe đạp phù hợp là bước đầu tiên quan trọng trong hành trình đạp xe của bạn. Hy vọng rằng qua bài viết này, bạn đã có được những kiến thức cần thiết để đưa ra quyết định đúng đắn.
Dưới đây là một số mẫu quần áo thể thao từ ONWAYS mà bạn có thể tham khảo:
ONWAYS - BIỂU TƯỢNG THỜI TRANG THỂ THAO VIỆT NAM